مهاجم شرکتی (Corporate Raider)

آخرین به‌روزرسانی: 18 بهمن 1401

مهاجم شرکتی شخصی است که درصد قابل‌توجهی (آن‌قدر که برای کسب موقعیت کنترلی کافی باشد) از سهام شرکتی کم ارزش‌گذاری شده را خریده است.

منظور از مهاجم شرکتی چیست؟

شخصی است که درصد قابل‌توجهی (آن‌قدر که برای کسب موقعیت کنترلی کافی باشد) از سهام شرکتی که به نظر می‌رسد کم ارزش‌گذاری شده است را خریده است. به‌عبارت‌دیگر، فردی است که کنترل شرکت کم ارزش‌گذاری شده را (معمولاً از طریق تصاحبی خصمانه) به دست می‌گیرد.

سازوکار مهاجم شرکتی چگونه است؟

انگیزه اصلی مهاجم شرکتی جذاب کردن بازدهی سرمایه‌گذاری‌اش است. مهاجمان شرکتی به دنبال شرکت‌هایی هستند که کمتر از مقدار واقعی ارزش‌گذاری شده‌اند. شناسایی چنین شرکت‌هایی نیازمند درکی عمیق درباره موقعیت مالی فعلی شرکت، شایستگی مدیریت، مدل کسب‌وکار، و چشم‌انداز تجاری آینده شرکت است.

نقطه شروع شناسایی چنین شرکت‌هایی می‌تواند غربالگری سهام و جستجوی شرکت‌هایی باشد که در مقایسه با شرکت‌های همتا، چندین برابر پایین‌تر از ارزش‌گذاری‌ها معامله می‌شوند. برای مثال، سرمایه‌گذار می‌تواند با غربالگری سهام شرکت‌هایی را شناسایی کند که نسبت قیمت اسمی به قیمت دفتری یا نسبت ارزش سازمانی به EBITDA آنها چندین برابر پایین‌تر از همتایانشان باشد.

در چنین شرایطی، اگر ضرایب ارزش‌گذاری شرکت موردنظر کمتر از همتایانش باشد معمولاً کم ارزش‌گذاری شده تلقی می‌شود. مهاجم شرکتی در ادامه به تجزیه‌وتحلیل کسب‌وکار و صورت‌های مالی آن شرکت می‌پردازد تا بفهمد که آیا مضرب ارزش‌گذاری پایین قابل توجیه است یا خیر.

اگر مهاجم شرکتی حس کند شرکت کم ارزش‌گذاری شده است، فرآیند حمله به سهام را آغاز خواهد کرد. رایج‌ترین روشی که مهاجمان برای به دست آوردن چنین شرکت‌هایی استفاده می‌کنند، خرید سهامشان از بازار آزاد است.

مهاجم شرکتی پس از تصاحب شرکت کم ارزش‌گذاری شده تلاش می‌کند تا ارزش شرکت را با تعویض مدیریت ضعیف، واگذاری دارایی‌ها، یا استفاده از فروش یا ادغام افزایش دهد. تصویر زیر را ملاحظه کنید:

مهاجمان شرکتی به گفته کارشناسان پس از شناسایی شرکت‌هایی با عملکرد ضعیفی و بهبود عملکردشان، وضعیتشان را در بازار سرمایه کارآمدتر می‌کنند. درنتیجه، مهاجمان شرکتی معمولاً «شری ضروری» برای مقابله با شرکت‌هایی با عملکرد ضعیفی تلقی می‌شوند.

تاکتیک‌های رایج برای جلوگیری از مهاجمان شرکتی

رایج‌ترین تاکتیک‌هایی مورداستفاده برای جلوگیری از مهاجمان شرکتی عبارت‌اند از:

• قرص سمی[1]: به سهامداران اجازه بدهیم سهام بیشتری را با تخفیف نسبت به قیمت فعلی بازار خریداری کنند
• چتر نجات طلایی[2]: بسته پاداش بزرگ تضمین‌شده‌ای برای مدیران شرکت پس از رسیدن به نتیجه دلخواه در نظر بگیریم
• دفاع از جواهر تاج[3]: با فروش دارایی‌های شرکت از جذابیت شرکت بکاهیم

مثالی از مهاجم شرکتی

سرمایه‌گذاران با غربالگری شرکتی را شناسایی می‌کنند که ارزش بازارش نسبت ارزش دفتری‌اش به میزان قابل‌توجهی کمتر باشد. سرمایه‌گذار با انجام ریزه کاوی[4]، تنزیل جریان نقدی، و ارزش‌گذاری ضرایب شرکت به این نتیجه می‌رسد که ارزش سهام شرکت خیلی بیشتر است.

سرمایه‌گذار در توجیه ارزش بازار پایین شرکت متوجه می‌شود که نسبت‌های سودآوری تاریخی شرکت مشابه رقبایش است، ولی مدیریت شرکت عملکرد ضعیفی در تامین منابع برای رشد کسب‌وکار دارد.

به‌این‌ترتیب، سرمایه‌گذار اکثریت سهام شرکت را با خرید سهام از بازار آزاد به دست می‌آورد. سرمایه‌گذار در مجمع عمومی سالانه شرکت تیم مدیریت فعلی را برکنار می‌کند و تیمی کهنه‌کار و باتجربه جایگزینش می‌کند. قیمت سهام شرکت پس از انتشار این خبر سر به فلک می‌کشد.

کارل آیکان – یک مهاجم شرکتی بدنام

کارل آیکان[5] تاجر برجسته آمریکایی در دهه 1980 از طریق تصاحب خصمانه[6] خطوط هوایی ترنس ورلد[7] مهاجم شرکتی مشهوری شد. کارل ایکان در سال 1985 خطوط هوایی را به‌صورت خصمانه تصاحب کرد و دارایی‌های شرکت را فروخت تا بازده قابل‌توجهی از سرمایه‌گذاری‌اش کسب کند.

[1] Poison Pill

[2] Golden Parachute

[3] Crown Jewel Defense

[4] Due Diligence

[5] Carl Icahn

[6] Hostile Takeover

[7] Trans World Airlines