تصاحب خزنده (Creeping Takeover)

آخرین به‌روزرسانی: 18 بهمن 1401

تصاحب خزنده یک استراتژی تصاحب است که در آن سهام شرکت هدف به‌صورت تدریجی خریده می‌شود.

تصاحب خزنده چیست؟

منظور از تصاحب خزنده (که پیشنهاد خزنده نامیده می‌شود) در معاملات ادغام و تملیک، خرید تدریجی سهام شرکت هدف است. در این استراتژی سهام شرکت هدف به‌تدریج از طریق بازار آزاد با هدف به دست گرفتن منافع کنترلی خریده می‌شود.

خرید دارایی در مقایسه با خرید سهام شرکت ها

درک تصاحب خزنده

منظور از تصاحب خزنده خرید تدریجی سهام شرکت هدف در بازار آزاد است. خریدار با روش تصاحب خزنده می‌تواند بخشی از سهام شرکت هدف با قیمت‌های جاری بازار بدون پرداخت اضافه بها در قالب پیشنهادی رسمی به دست آورد. هدف تصاحب خزنده به دست آوردن بخشی از سهام شرکت هدف به قیمتی ارزان‌تر از قیمت پیشنهادی در مناقصه‌ای معمولی است. بااین‌حال، مقررات حاکم بر این فرآیند در برخی کشورها پیشنهاددهنده را ملزم می‌کند بعد از کسب مقدار مشخصی از سهام شرکت هدف برای کسب بقیه سهام، پیشنهادی رسمی ارائه کند.

توجیه تصاحب خزنده

از تصاحب خزنده در ایالات‌متحده آمریکا برای دور زدن مفاد قانون ویلیامز[1] استفاده می‌شود.

مفاد کلیدی قانون ویلیامز

در هر مناقصه باید به همه سهامداران قیمت یکسانی برای سهام آنها پیشنهاد شود.

سرمایه‌گذار یا گروهی که می‌خواهند بلوک بزرگی از سهام را به دست آورند، لازم است جزئیات کامل پیشنهادشان را به کمیسیون بورس و اوراق بهادار ارسال کنند.

خریدار بالقوه از طریق تصاحب خزنده می‌تواند مفاد این قانون را دور بزند و سهام موردنظرش را از سهامداران مختلف در بازار آزاد خریداری کند. معمولاً، خریدار بالقوه مدارک لازم برای پیشنهاد رسمی را پس از خرید تعداد قابل‌توجهی از سهام موردنظرش از طریق استراتژی تصاحب خزنده ارائه می‌کند.

خطرات تصاحب خزنده

خریدار در صورت ورشکستگی شرکت تصاحب‌شده با بلوک بزرگی از سهام شرکتی در معرض انحلال مواجه خواهد بود که احتمالاً زیان زیادی به همراه خواهد داشت. بااین‌حال، راه‌هایی برای به حداقل رساندن این خطر وجود دارد. مثلا می‌توان به شرکت هدف فشار وارد کرد تا مجدداً سهامشان را با قیمتی بالا بخرند.

مثالی از تصاحب خزنده

یک مثال معروف از تصاحب خزنده مثال معروف پورشه و فولکس‌واگن است. پورشه طی سال‌های 2005 تا 2008 به آرامی سهام فولکس‌واگن را خرید و در نهایت اعلام کرد قصد کنترل شرکت فولکس‌واگن را در دست بگیرد. بااین‌حال، بحران مالی پورشه مانع از خرید موفق فولکس‌واگن توسط پورشه شد. در نهایت، گروه فولکس‌واگن 100 درصد سهام پورشه را خرید و در آگوست 2012 به شرکت مادر[2] تبدیل شد:

1. پورشه در اواسط سال 2005 شروع به خرید سهام فولکس‌واگن کرد و اعلام کرد که قصد دارد بیش از 20 درصد از گروه فولکس‌واگن را بخرد.
2. سهام پورشه در فولکس‌واگن در اواسط سال 2006 به بیش از 25 درصد رسید. بااین‌حال، عملکرد پورشه حاکی از تلاش برای تصاحب نبود، بلکه پورشه می‌خواست از بزرگ‌ترین خودروسازان جهان در برابر مهاجمان شرکتی محافظت کند. اساساً نقش یک ستاره سفید[3] را بازی می‌کرد.
3. پورشه 43 درصد از سهام فولکس‌واگن اکتبر 2008 در اختیار داشت، ولی گزینه‌هایی برای خرید 32 درصد دیگر از سهامش روی میز داشت. بعداً مشخص شد که قصد پورشه کنترل فولکس‌واگن بوده است.
4. بااین‌حال، سال 2008 با وقوع بحران مالی بانک‌ها حاضر به وام دادن به پورشه برای تکمیل تصاحبش نشدند. در واقع پورشه با بحران نقدینگی مواجه شده بود. در نهایت، پورشه تحت فشار وام‌هایی که دریافت کرده بود سقوط کرد.
5. در نهایت این فولکس‌واگن بود که پورشه را خرید و در آگوست 2012 شرکت مادر پورشه شد.

[1] Williams Act

[2] Parent Company

[3] white squire: مالک سفید یک فرد یا شرکتی است که به اندازه کافی سهام شرکت مورد نظر را خریداری می کند تا از تصرف آن شرکت توسط یک شوالیه سیاه جلوگیری کند.

برای مطالعه سایر واژگان ادغام و تملیک به صفحه واژه نامه ادغام و تملیک مراجعه نمایید.