تملیک شرکت Gillete توسط شرکت Procter&Gamble

آخرین به‌روزرسانی: 21 فروردین 1402

در ادامه سری مقالات ثروت زایی از ادغام و تملیک پس از مقاله تملیک شرکت linkedIn توسط شرکت Microsoft در این مقاله به بررسی تملیک شرکت Gillete توسط شرکت Procter&Gamble می پردازیم.

مقدمه

شرکت Procter & Gamble Co (P&G) یک شرکت چندملیتی تولیدکننده کالاهای مصرفی است که مقر آن در مرکز شهر سین سیناتی در ایالت اوهایو قرار گرفته است. این شرکت در سال 1837 توسط ویلیام پروکتر و جیمز گمبل تأسیس شد. این شرکت دارای هفت بخش قابل ذکر است: بخش زیبایی، آرایشی، بهداشت و سلامت، شستشو و مراقبت از پارچه و خانه، بخش کودکان، بخش زنان و مراقبت از خانواده. از منظری دیگر سبد دارایی ده‌بخشی شرکت P&G شامل بخش‌های شستشو و مراقبت از پارچه، مراقبت از خانه، مواد آرایشی، مراقبت از دهان و دندان، مراقبت از کودکان، مراقبت‌های بهداشتی زنان، مراقبت از خانواده، مراقبت از بهداشت شخصی، مراقبت از مو و پوست و مراقبت‌های شخصی می‌باشد. محصولات P&G در بیش از 180 کشور، منطقه و بیشتر از طریق بازرگانی‌هایی عظیم، خواروبارفروشی‌ها، فروشگاه‌ها، فروشگاه‌های دارای عضو، دراگ استورها، فروشگاه‌های زنجیره‌ای، توزیع‌کنندگان، عمده‌فروشان، فروشگاه‌های لوازم نوزادان، فروشگاه‌های لوازم زیبایی و آرایشی، از طریق تجارت الکترونیک، نمایشگاه‌ها و کیوسک‌ها و داروخانه‌ها فروخته می‌شوند.

در سال 2017 تقریباً 16% از فروش کل شرکت در فروشگاه‌های والمارت و شعبه‌هایش انجام شد. در سال 2017، بخش‌های نوزادان، زنان و مراقبت از خانواده 28 درصد فروش خالص را از آن خود کردند. بخش زیبایی 18 درصد از فروش خالص بخش مواد شستشوی پارچه و مراقبت از خانه 32درصد از فروش خالص را به خود اختصاص داده بودند. در سال 2017، بخش مراقبت‌های بهداشتی 12 درصد فروش خالص را از آن خودکرده بود درحالی‌که بخش آرایشی 10 درصد فروش خالص را به خود اختصاص داده بود. هزینه‌های تحقیقات و توسعه شرکت در سال 2017 و 2016 حدود 1.9 میلیارد دلار بود. تعداد کل کارکنان شرکت در سال 2017 در حدود 95000 نفر بود.

مدل تجاری شرکت P&G به رشد مدام شرکت و موفقیت برندها و تولیدات موجود به همراه خلق محصولات جدید بستگی داشت. در سال 2014 شرکت P&G اعلام کرد که با فروش 105 برند خود و تمرکز بر روی 65 برند باقی‌مانده که 95 درصد از سود شرکت را تأمین می‌کردند به تقویت و بهینه‌کردن سبد محصولات خود پرداخته است. شرکت P&G در طول دو سال آخر این 105 برند را به‌تدریج واگذار، تولید آنها را متوقف کرده و یا درهم ادغام نموده بود. در سال 2017 بازارهای کشورهای توسعه‌یافته مقدار 65 درصد از فروش آن شرکت را در برمی‌گرفتند درحالی‌که بازارهای درحال‌توسعه تنها 35 درصد از فروش را به خود اختصاص داده بودند.

شرکت P&G در سال 2017، از طریق سود سهام، مبادله و بازخرید سهام تقریباً 22 میلیارد دلار ارزش کسب نمود. این شرکت در سال 2017 مبلغ 7.2 میلیارد دلار به‌صورت سود سهام پرداخت کرد که نشانگر 3 درصد افزایش بود که شصت و یکمین افزایش متوالی سالیانه سود سهام بود که توسط شرکت ایجاد می‌شد. شرکت P&G از زمان تأسیس به مدت 127 سال سود سهام را پرداخت کرده بود. این شرکت در سال 2005 شرکت Gillet را تملیک کرد. شرکت P&G برندهای دیگری را نیز در جهت استراتژی رشد خود تملیک نموده بود. این شرکت با توجه بر تغییر روند شرکت از اتکای شدید به تولید محصولات خانگی به تمرکزی قدرتمند بر محصولات زیبایی و بهداشت شخصی به معامله‌های تملیک بسیار بزرگی تن درداده بود.

در همین زمینه‌ها شرکت P&G شرکت آلمانی Wella AG که خط تولیدکننده محصولات مراقبت از مو بود را در سال 2003 به مبلغ 5.7 میلیارد دلار تملیک کرد. شرکت P&G همچنین در سال 2001، شرکت Clairol را از شرکت Bristol Myers Squibb به جهت مجوز محصولات مراقب از مویش مورد تملیک قرارداد. این شرکت همچنین در سال 1999 شرکت Iams Co را به‌خاطر مجوز تولید غذای حیوانات خانگی مورد تملیک قرارداد. جدول زیر نکات متمایز مالی شرکت P&G را به شما نشان می‌دهد (جدول 28.1)

شرکت Gillette

شرکت Gillete برند تولیدکننده تیغ‌های اصلاح بی‌خطر مخصوص زنان و مردان و سایر محصولات مراقبت شخصی شامل محصولات جانبی اصلاح است که توسط شرکت P&G مورد تملیک قرار گرفت. شرکت Gillette در سال 1901 توسط King C Gillette به‌عنوان تولیدکننده تیغ‌های اصلاح بی‌خطر تأسیس شد. شرکت Gillette تا سال 2005 که با شرکت P&G ادغام شد، کار خود را به‌عنوان تولیدکننده محصولات جانبی تحت برندهای مختلف انجام داده بود. در این ادغام دارایی‌های شرکت Gillette در واحدی از شرکت P&G به نام Global Gillette گنجانده شد.

در سال 2007 بخش Global Gillete حذف و در دو شعبه اصلی شرکت P&G به نام‌های P&G Beauty و P&G Household Care گنجانده شد. شرک Gillette در سال 2004 فروشی برابر با 10.5 میلیارد دلار و در آمد خالصی برابر با 1.7 میلیارد دلار کسب نمود. این شرکت رهبری پیشرو در تجارت تیغ‌های اصلاح صورت می‌باشد. جدول زیر جدول زمانی معرفی محصولات Gillette را به شما نشان می‌دهد. (جدول 28.2)

جدول 28.1 نکات متمایز مالی

مقادیر همه به‌جز مقدار سهام به میلیارد دلار هستند

جدول28.2، جدول زمانی تولید محصولات Gillette

تملیک شرکت Gillette

در 28 ژانویه سال 2005، شرکت P&G خبر بزرگ‌ترین معامله تملیک خود برای خرید شرکت Gillette را به مبلغ 57 میلیارد دلار اعلام نمود. این معامله بسیاری از برندهای برتر دنیا را در برمی‌گرفت. شرکت P&G بزرگ‌ترین شرکت تولیدکننده کالاهای مصرفی در دنیا بود. کالاهای این شرکت محدوده‌ای شامل خمیردندان‌های Crest تا شامپوهای Head & Shoulders را در برمی‌گرفت. اصلی‌ترین محصولات شرکت Gillette شامل تیغ‌های ریش‌تراشی خاصش، باتری‌های Duracell، محصولات Braun و محصولات مراقب از دهان و دندان Oral-B می‌شد.

این ادغام بزرگ‌ترین شرکت تولیدکننده کالاهای مصرفی در دنیا را به وجود آورد. شرکت Brekshire Hathaway با 96 میلیون سهم که 9 درصد از سهام شرکت را در برمی‌گرفت بزرگ‌ترین سهام‌دار شرکت Gillette محسوب می‌شد. این ادغام به شرکت P&G کنترل بیشتری بر قفسه‌های فروش خرده‌فروشان ملی و فروشگاه‌ها و املاکی که قیمتی بالاتر از حد معمول داشتند داد. شرکت P&G باطری‌های Duracell، دئودورانت‌های Right Guard و تیغ‌های Gillette را به بیش از 300 برند مصرفی خود که شامل صابون‌های Ivory، شامپوهای Head and Shoulders، چیپس Pringels، خمیردندان‌های Crest و حوله‌های کاغذی Bounty می‌شد اضافه کرد. انتظار می‌رفت این تملیک سالیانه فروش شرکت P&G را به میزان 60 میلیارد دلار بالا ببرد.

تملیک شرکت‌های Gillette و P&G را قادر نمود تا قفسه‌های فروش بیشتری به دست آورند و کالاهای خود را با قیمت ارزان‌تری توزیع نمایند.

نکات متمایز این معامله

شرکت P&G0.975 سهم از سهام عادی خود را در برابر هریک از سهام عادی شرکت Gillette پرداخت کرد. باتوجه‌به قیمت نهایی 55.32 دلار برای هر سهم در 28 ژانویه سال 2005، این معامله ارزش سهام شرکت Gillette را به میزان 54 دلار برای هر سهم بالا برد که نمایانگر 18 درصد افزایش نسبت به قیمت نهایی آن محسوب می‌شد. شرکت P&G همچنین برنامه‌هایی را برای بازخرید 18 تا 22 میلیارد دلار از سهام خود در طی دوره زمانی دوساله‌ای اعلام نمود. بر اساس این برنامه، معامله می‌بایست با 60 درصد از سهام و 40 درصد پول نقد تأمین مالی می‌شد.

مزایای استراتژیک این معامله

شرکت P&G با تملیک شرکت Gillette به شرکتی متعادل‌تر تبدیل شد. تقریباً نیمی از فروش شرکت P&G از محصولات رده‌های کودکان، خانواده و خانه‌داری بود درحالی‌که نیمی دیگر حاصل کسب‌وکارهای زیبایی و بهداشتی می‌شد. با تملیک شرکت Gillete شرکت P&G دارای 10 میلیارد دلار برند از محصولات زیبایی و بهداشتی و 12 میلیارد دلار از محصولات بخش‌های کودکان، خانواده و خانه‌داری شد. یکی از شرایط این معامله کاهش چهار درصدی نیروی کاری ترکیبی 140000 نفری دو شرکت بود. کاهش نیروی کاری ناشی از حذف مدیریت‌های هم پوشاننده و یکپارچه کردن عملیات پشتیبان کسب‌وکارهای مختلف بود.

انتظار می‌رفت ارزش این صرفه‌جویی‌های برنامه‌ریزی‌شده تا سال سوم پس از ادغام چیزی در حدود 14 تا 16 میلیارد دلار باشد. شرکت P&G با اجرای فرایند یکپارچه‌سازی با 16 برند، فروشی بیش از یک میلیارد دلار برای هریک از آنها کسب کرد و شرکت Gillette نیز با پنج برند اصلی موقعیتی با قدرت بیشتر برای چانه‌زنی با خرده‌فروشان جهت دستیابی به فضای فروش بهتر و مهم‌تر به دست آورد. یکپارچه‌سازی به این دو شرکت کمک کرد تا در خرید فرصت‌های تبلیغاتی از پخش‌کنندگان تلویزیونی و سایر شرکت‌های رسانه‌ای پس‌اندازهای بیشتری کسب کنند. شرکت P&G در زمان تملیک بزرگ‌ترین تبلیغ‌کننده تلویزیونی در ایالات متحده به‌حساب می‌آمد درحالی‌که شرکت Gillette سالیانه تقریباً 1 میلیارد دلار برای تبلیغات پرداخت می‌کرد که بیشتر از تبلیغات سنتی شرکت P&G که مشتریان زن را هدف قرار داده بود، مردان را در نظر داشت.

این شرکت ترکیب شده قادر بود پس‌اندازهایی را از بخش‌های تولیدی گرفته تا حمل‌ونقل کالاهای تولید شده از کارخانه تا فروشگاه پیش‌بینی نماید. شرکت P&G به همراه شرکت Gillette با صرف بیش از 200 میلیون دلار در امر تبلیغات در ایالات متحده به یکی از بزرگ‌ترین پرداخت‌کنندگان برنامه‌های تبلیغاتی در آن کشور تبدیل شد. این معامله برندهای جهانی میلیارد دلاری چون Gillette، Duracell و Right Guard را به 16 برند موجود شرکت P&G اضافه کرد تا برندهای پایدار 21 میلیارد دلاری ایجاد نماید.

در زمان انجام معامله، شرکت P&G بزرگ‌ترین خط برندهای پیشرو در صنعت را که 17 تا از آنها برندهایی میلیارد دلاری و سیزده تا از آنها فروشی 500 میلیون دلاری و یا بیشتر را داشتند را از آن خودکرده بود. انتظار می‌رفت این 13 برند نیز در طی چند سال آینده نیز قابلیت فروش میلیارد دلاری را داشته باشند. شرکت P&G نیز بر همین استراتژی تمرکز نموده و سعی می‌کرد توانایی‌های پایه‌ای‌اش را بالا ببرد. تملیک شرکت Gillette قدرت کسب‌وکار مختلط شرکت P&G را بالا برده و آن را به سمت رشدی سریع‌تر با حاشیه سود بالاتر و کسب‌وکاری با کارایی بالا در محصولات زیبایی و بهداشتی سوق داد. شرکت ترکیب شده موفق‌ترین برندهای هریک از شرکت‌ها را در کنار هم قرارداد. شرکت P&G با خرید شرکت Gillette مالک برندهایی 22 میلیارد دلاری شد.

حالا شرکت ادغام شده قادر بود تا به خرده‌فروش‌ها ترکیب بزرگ‌تر و پرسودتری از برندها، خریداران گسترده‌تر و مشتاق‌تر و فروشندگان آگاه‌تری ارائه کند. این یکپارچگی همچنین باعث تولید محصولات بیشتر و ایجاد خلاقیت در بازار و ارائه راه‌حل‌های بیشتر زنجیره تأمین کالاها شد. ترکیب این دو شرکت همچنین به شرکت Gillette اجازه دستیابی به شبکه توزیع وسیع‌تر شرکت P&G در بازارهای اصلی توسعه‌یافته یعنی همان جایی که شرکت P&G تقریباً در بیش از 2000 شهر و بیش از 11000 شهرک و روستا حضور داشت ارائه کرد. شرکت Gillette به یکی از بزرگ‌ترین فرصت‌های رشد برای شرکت P&G مبدل شد. شرکت P&G به جهت اینکه شرکت Gillette موقعیتی پیشبردی در رده‌های تولیدی‌ای که به‌سرعت درحال‌رشد بودند داشت و همچنین به جهت هم‌افزایی‌های مورد انتظارش، در پیش‌بینی‌های رشد سالیانه‌اش تجدیدنظر نمود.

تیغ‌ها و دستگاه‌های اصلاح صورت شرکت Gillette دارای سهم بازاری بیش از 70 درصد بودند که تقریباً 5 برابر فراتر از نزدیک‌ترین رقبایشان بود. شرکت Braun برند شماره یک جهانی در بازار ماشین‌های اصلاح برقی بود. شرکت Oral-B سابقه‌ای قوی در تولید مسواک‌های دستی، برقی و قابل شارژ داشت. شرکت Oral-B رهبری بازار را با دردست‌داشتن 36 درصد از سهم بازار به عهده داشت.

هر دو شرکت‌های Gillette و P&G رشد بالایی در درآمدها و عایدی‌های خالص به دست آورده بودند. این تملیک برندهای زنجیره‌ای بهداشتی شرکت‌های P&G و Gillette را به همراه توانایی‌های اساسی آنها باهم ترکیب کرد.

انعطاف‌پذیری بی‌همتای ساختار سازمانی شرکت P&G یکپارچه شدن کسب‌وکار شرکت Gillette را در شرکت P&G تسریع نمود. ساختار سازمانی شرکت P&G شامل واحد کسب‌وکار جهانی (GBU)، سازمان توسعه بازار (MDO) خدمات کسب‌وکار جهانی (GBS) می‌باشد. شرکت Gillette از ساختارهای سازمانی GBU،MDO و GBS شرکت P&G بسیار بهره برد.

این تملیک باعث شناسایی میلیاردها دلار فرصت‌های هم‌افزایی‌های هزینه برای شرکت ترکیب شده گردید. شرکت P&G هم‌پوشانی‌های مدیریتی را با یکپارچه کردن کارمندان شرکتی Gillette و P&G حذف نمود.

در خرید، تولید، نقل‌ و انتقال، بازاریابی و خرده‌فروشی، فرصت‌های هم آوری چشمگیری وجود داشت. پس از تملیک، تمرکز شرکت P&G بر گسترش برندهای Gillete در کانال‌ها و بازارهایی کم حضوری چون چین بود. شرک P&G همچنین قدرت شرکت Gillette را در حضور و جلوه فروشگاهی در کانال‌ها و در میان مشتریانی که برندهای خودش در آنها گسترش کمتری داشتند مثل کانال‌های توسعه خانه و خانه‌داری و کالاهای مرتبط افزایش داد.

شرکت Gillette و شرکت P&G فرهنگ‌های کاری مشابه و نیروی مرکزی تکمیل‌کننده‌ای در برندسازی، خلاقیت، برنامه‌ریزی و قابلیت‌های حضور در بازار داشتند که این معامله را از لحاظ استراتژیک بسیار سازگار کرده بود.

سهام‌داران شرکت‌های Gillette و P&G در دوازدهم ژوئیه سال 2005 با بیش از 96 درصد از رأی سهام‌داران به نفع این تملیک آن را مورد تأیید قراردادند.

واکنش بازار سهام

اعلام خبر معامله در تاریخ 28 ژانویه سال 2005 صورت گرفت. در روز اعلام خبر، سهام شرکت P&G تقریباً دو درصد کاهش ارزش پیدا کرد درحالی‌که سهام شرکت Gillete در مبادلات بعدازظهر روز اعلام خبر ادغام 12 درصد جهش پیدا کرد. سهام شرکت Gillette با قیمت نهایی 45.85 دلار ارزش‌گذاری شد که نقطه اوج 52 هفته‌ای جدیدی برای این شرکت محسوب می‌شد. (نقطه اوج 52 هفته‌ای بالاترین قیمتی است که سهام در طول یک دوره 12 ماهه مبادله شده است.)

سهام شرکت P&G در روز اعلام خبر و یک روز پس از آن دو درصد کاهش پیدا کرد. بازده تجمعی 251 روزه در طول دوران اعلام خبر ادغام (8- تا 242+روزه) تقریباً 6 درصد بود. (جدول 28.3)

بازده تجمعی در دوره‌های زمانی کوتاه‌مدت منفی و در دوره‌های زمانی بلندمدت مثبت بوده است (نمودار 28.1)

جدول 28.3 . بازده تجمعی شرکت P&G در دوره‌های زمانی مختلف

نمودار 28.1 بازده تجمعی سهام شرکت P&G

کارایی عملکرد

در طول دوره اعلام خبر ادغام هر دو شرکت درآمدهایی بسیار قوی گزارش کردند. شرکت P&G درآمد فصلی بسیار قوی با دوازده درصد افزایش عایدی خالص از 1.8میلیارد دلار تا 2.4 میلیارد دلار را ثبت کرد. در همان فصل میزان فروش 7درصد افزایش پیدا کرد تا به 14.45 میلیارد دلار برسد. شرکت Gillette نیز در همان دوره فصلی افزاید عایدی از 416 میلیون دلار تا 475 میلیون دلار را گزارش داد.

کارایی عملکرد با مقایسه متوسط نرخ رشد متغیرهای مالی مثل فروش، عایدی عملیاتی و درآمدهای خالص در دوره پیش از ادغام با دوره پس از ادغام مورد تحلیل قرار می‌گیرد. سال ادغام (2005) از این تحلیل‌ها حذف می‌شود. به این نکته نیز باید اشاره کرد که سه سال دوره پس از ادغام دوره رکود اقتصادی بودند. (جدول 28.4)

مقادیر به‌جز حاشیه درآمد خالص که به درصد بیان شده به میلیون دلار داده شده‌اند. متوسط نرخ رشد پارامترهای مالی مثل فروش خالص، درآمد عملیاتی، درآمد خالص و دارایی‌های کل در دوره پس از ادغام با دوره پیش از ادغام (2004—2001) مقایسه شده‌اند. متوسط نرخ رشد فروش خالص 9.6 درصدی در دوره پیش از ادغام در مقایسه با متوسط نرخ رشد دوره پس از ادغام 5.4 درصدی کاهش پیدا کرده است.

متوسط نرخ رشد فروش خالص 9.6 درصدی در دوره پیش از ادغام، پس از ادغام به 5.4 درصد کاهش پیدا کرد. متوسط نرخ رشد عایدی عملیاتی و درآمد خالص 27.91درصدی و 31.02 درصدی در دوره پیش از ادغام در دوره بعد از ادغام به 6.5 و 10.4 درصد کاهش پیدا کرد. متوسط نرخ رشد دارایی‌ها در دوره پیش از ادغام با میزان تقریبی 18 درصد به 1.3 درصد کاهش پیدا کرد. متوسط حاشیه درآمدهای خالص که در دوره پیش از ادغام 10.7 درصد بود در دوره پس از ادغام به 13.6 درصد افزایش پیدا کرد. متوسط هزینه‌های سرمایه‌ای در دوره پیش از ادغام 1917.75 میلیون دلار و در دوره پس از ادغام به 2992.6 میلیون دلار رسید.

جدول 28.4. مقایسه کارایی عملکرد در دوره‌های پیش‌ و پس از ادغام