واگذاری (Divestment)

در مقاله واگذار کردن (Divesting) به بررسی واگذاری، فرایند واگذاری و مزایای آن پرداختیم. در اینجا دلایل واگذاری و چالش‌های پیش‌رو در واگذاری را مورد بحث قرار می‌دهیم.

واگذاری چیست؟

واگذاری به معنای فروش کسب‌وکاری موجود یا دارایی خاصی است که مطابق انتظارات شرکت یا کشور مربوطه نیست.

واگذاری به معنای فروش کسب‌وکاری موجود یا دارایی خاصی است که انتظارات شرکت یا کشورش را برآورده نمی‌کند.

سازمان‌ها از طریق واگذاری می‌توانند پول نقد به دست بیاورند، بدهی‌شان را کاهش دهند و با کمتر کردن نسبت بدهی به حقوق صاحبان سهام بر جذابیت شرکت بیفزایند به علاوه، تمرکز بیشتری روی فعالیت‌های تجاری اصلی خودشان داشته باشند.

واگذاری برخلاف تملیک محدودیت زمانی دشوار حسابداری و پیچیدگی‌های عملیاتی زیادی برای شرکت فروشنده دارد.

دلایل واگذاری

واگذاری تصمیم دشواری برای هر کسب‌وکاری است. بااین‌حال، شرکت‌ها به دلایل مختلفی دارایی‌ها یا شرکت‌های تابعه خود را واگذار می‌کنند که برخی از این دلایل در زیر ارائه شده است:

1- منبعی برای تامین نقدینگی

شرکت‌ها گاهی برای رفع مشکلات مالی و ادامه فعالیت خود بخشی غیر اصلی از کسب‌وکارشان خود را می‌فروشند. شرکت‌ها به‌جای سرمایه‌گذاری در شرکت تابعه یا واحدی با عملکردی ضعیف، دارایی‌های خود را می‌فروشند و برای جلوگیری از ورشکستگی، نقدینگی خود را پس‌انداز می‌کنند.

برای مثال شرکت CSX که یک شرکت املاک و مستغلات و حمل‌ونقل ریلی است، واگذاری‌هایی برای تمرکز بیشتر روی تجارت اصلی خودش یعنی راه‌آهن و همچنین، برای تسویه بدهی‌هایش انجام داد.

2- تمرکز بر کسب‌وکار اصلی

تصاحب کسب‌وکارهای کوچک توسط سازمان‌های بزرگ‌تری که گاهاً در صنایع متفاوتی فعال بودند در دهه 1980 رواج پیدا کرد. شرکت‌ها فهمیدند که درگیر شدن در دارایی‌های غیر از فعالیت اصلی شرکت، منجر به اختلال در عملیات اصلی‌ آنها می‌شود. امروزه شرکت‌ها واحدهای غیرمرتبط خود را می‌فروشند تا بر عملیات اصلی‌ متمرکز شوند.

برای مثال، کداک، شرکت فورد موتور و بسیاری از شرکت‌های دیگر کسب‌وکارهای مختلف متعددی که با تجارت اصلی‌شان مرتبط نبود را فروختند.

3- جلوگیری از انحصار

واگذاری سرمایه‌گذاری‌ها در بسیاری از کشورها برای اجتناب از انحصار و حفظ شیوه‌های تجارت منصفانه الزامی است. ازاین‌رو، شرکت‌ها مجبور به واگذاری هستند.

برای مثال، شرکت مخابراتی آمریکایی AT&T در دهه 1980 صنعت مخابرات آمریکا را در انحصار خود درآورد. دولت آمریکا با اجبار AT&T به فروش دارایی‌هایش به شرکت‌های دیگر برای ورود به بازار کمک کرد.

4- فرصت‌های سرمایه‌گذاری بهتر

اولین هدف هر کسب‌وکاری سودسازی است که لازمه آن هم استفاده از فرصت‌هایی است که پیش می‌آید. در نتیجه، شرکتی ممکن است یک واحد تجاری غیرانتفاعی را جایگزین واحدی کند که با همان مقدار سرمایه‌گذاری نرخ بازدهی بالاتری را در آینده ایجاد می کند.

5- دلایل اجتماعی یا سیاسی

شرکت‌ها اغلب از مناطق دارای تنش‌های مرتبط با جنگ یا سیاسی-اجتماعی دوری می‌کنند، که منجر به خروج پول نقد از کشورهای جنگ‌زده، اجبار رژیم‌های فعلی به کناره‌گیری و ایجاد دولتی دموکراتیک می‌شوند که رفاه شهروندان را تضمین کند.

برای مثال، شرکت‌هایی مانند پپسی کولا، اچ پی (هیولت پاکارد)، و میسی در دهه 1990 به دولت نظامی میانمار اعتراض کردند. این شرکت‌ها از طرف مخالفان تشویق شدند تا پس از ایجاد دولتی دموکراتیک مجدداً اقدام به سرمایه‌گذاری در میانمار کنند.

چالش‌های پیش روی واگذاری

واگذاری در مقایسه با تملیک تجارتی جدید معمولاً فرآیند کاری فشرده‌تری دارد. تملیک کسب‌وکاری دیگر می‌تواند طولانی شود، ولی واگذاری محدودیت‌های زمانی بیشتری دارد، زیرا نیازمند برنامه‌ریزی گسترده و اجرای سریع واگذاری توسط فروشنده قبل از انعقاد معامله دارد. همچنین، فروشنده لازم است بازاریابی و فروش واحد تجاری واگذارشده را هم‌زمان انجام دهد.

1- چالش‌های عملیاتی

بخش مالی شرکت فروشنده سهم قابل‌توجهی در بخش عملیاتی این واگذاری دارد و باید تأثیرات واگذاری بر درآمد شرکت (سود خالص یا درآمد خالص) را اندازه‌گیری کند. ازاین‌رو، ثبت دقیق سوابق و گزارشگری مالی از ضروریات واگذاری موفق است.

2- تهیه صورت‌های مالی جداگانه

یکی از وظایف اصلی فروشنده تهیه صورت‌های مالی «جداگانه» برای واحد در حال واگذاری است. واحد تجاری جداگانه همان واحد تجاری یا شرکت فرعی در حال واگذاری است. کمیسیون بورس و اوراق بهادار ایالات‌متحده (SEC) مستلزم آن است که این صورتحساب‌ها نشان‌دهنده شرکت واگذارشده و همچنین، هزینه انجام کار باشند.

3- پیچیدگی‌های حسابداری

قبل از واگذاری لازم است فعالیت های حسابداری متعددی تکمیل شوند. برای مثال، بدهی شرکت واگذار شونده به شرکت مادر و سایر اشخاص ثالث باید محاسبه شوند. ساختار سرمایه واحد تجاری واگذار شونده باید مشخص شود.

بعلاوه، شرکت مادر باید قبل از حسابرسی صورت‌های مالی شرکت‌های واگذارشده لازم است از انطباق نتایج حسابرس با دیدگاه مدیریت شرکت مطمئن شود.

برای مطالعه سایر واژگان ادغام و تملیک به صفحه واژه نامه ادغام و تملیک مراجعه نمایید.