خرید اول وقت (Dawn Raid)

آخرین به‌روزرسانی: 18 بهمن 1401

تقاضای بالا و ناگهانی خریداران بالقوه برای خرید تعداد قابل‌توجهی از سهام شرکت هدف در شروع معاملات بازار را خرید اول وقت می گویند.

خرید اول وقت چیست؟

منظور از خرید اول وقت خرید گسترده و ناگهانی تعداد قابل‌توجهی از سهام شرکتی هدف توسط خریداران بالقوه در لحظه باز شدن بازار («سپیده‌دم[1]») است. خریدهای اول وقت معمولاً توسط شرکت خریدار بالقوه در چارچوب تلاشی خصمانه برای تصاحب شرکت هدف انجام می‌شود.

تصاحب خصمانه چیست؟

خریدهای اول وقت در تصاحب خصمانه

تصاحب‌های دوستانه و خصمانه در دنیای تجارت نسبتاً رایج هستند. شرکت هدف با شرکت دیگری ادغام یا توسط آن خریداری می‌شود. در تصاحب دوستانه، هیئت‌مدیره یا نمایندگان شرکت موردنظر با نمایندگان شرکت خریدار ملاقات و درباره شرایط ادغام یا تصاحب توافق می‌کنند.

حال اگر هیئت‌مدیره یا تیم مدیریت شرکت موردنظر موافق ادغام نباشند، شرکت خریدار ممکن است از تصاحب خصمانه استفاده کند.

شرکت‌ها می‌تواند به روش‌های مختلفی مثل استفاده از پیشنهاد پدرخوانده[2]: اجرای تصاحب خصمانه را تسهیل کنند: یعنی، شرکت خریدار معامله بسیار مطلوبی را به سهامداران شرکت هدف ارائه می‌کند

پیشنهاد پدرخوانده (مثلاً قیمتی بسیار بالاتر از ارزش فعلی بازار برای خرید سهام سهامداران شرکت هدف پیشنهاد می‌کند). خرید اول وقت نیز یکی دیگر از استراتژی‌های متداول تصاحب است.

مثالی از خرید اول وقت

شرکت‌ها در بیشتر موارد سعی می‌کند شرکت هدفمند را از راه‌های مناسبی تصاحب کنند. در صورت موفق آمیز نبودن این تلاش‌ها، خرید حمله گونه اول وقت روش مناسبی برای به دست آوردن کنترل شرکت هدف است.

مثلاً فرض کنید شرکت B می‌خواهد شرکت A را به هر دلیلی تصاحب کند (معمولاً به این دلیل که فکر می‌کند شرکت A ارزش یا مزیتی دارد که می‌تواند درآمد و سودآوری شرکت B را افزایش دهد). در لحظه بازگشایی بازار (یعنی در سپیده‌دم یا اول وقت) شرکت B سعی می‌کند تعداد زیادی از سهام شرکت A را بخرد (در حالت ایده آل شرکت B برای در دست گرفتن کنترل شرکت A باید حداقل 51 درصد سهام آن را بخرد).

شرکت B پس از به دست آوردن کنترل شرکت A می‌تواند ساختار هیئت‌مدیره و تیم مدیریتی شرکت A را طبق اهداف ادغامی خودش تغییر دهد.

خرید اول وقت به‌عنوان اولین گام

خرید اول وقت در دنیای واقعی اغلب برای گرفتن 51 درصد یا بیشتر از 51 درصد از سهام و کنترل شرکت هدف کافی نیست. شرکت خریدار در بیشتر موارد فقط می‌تواند سهام اقلیت قابل‌توجهی از سهامداران را به دست بیاورد. سپس می‌تواند به‌تدریج با خرید سهام بیشتر به سمت رسیدن به اکثریت و به دست گرفتن کنترل شرکت حرکت کند.

خریدار ممکن است از طریق خرید سهام بیشتر یا صرفاً با ایجاد شرایطی قابل‌قبول برای خرید سهام صاحبان شرکت به هدف نهایی‌اش برسد. درصورتی‌که شرکت هدف مذاکره را انتخاب می‌کرد، نه‌تنها قدرت چانه‌زنی بهتری می‌داشت بلکه شرکت خریدار نیز منافع کنترلی کمتری به دست می‌آورد.

[1] Dawn

[2] Godfather Offer

برای مطالعه سایر واژگان ادغام و تملیک به صفحه واژه نامه ادغام و تملیک مراجعه نمایید.