ادغام شرکت‌های Astra و Zeneca

آخرین به‌روزرسانی: 21 فروردین 1402

در ادامه سری مقالات ثروت زایی از ادغام و تملیک پس از مقاله ادغام شرکت‌های Merck و Schering-Plough، در این مقاله به بررسی “ادغام شرکت‌های Astra و Zeneca ” می پردازیم.

شرکت AstraZeneca

شرکت AstraZeneca کسب‌وکار جهانی زیست داروسازی (داروسازی بیولوژیک) با نگرش‌های نوآورانه‌ای است که کار خود را بر کشف، توسعه و تجاری‌سازی داروهای نیازمند به نسخه جهت درمان بیماری‌های قلب و عروق، متابولیسمی، تنفسی، التهابی، بیماری‌های ناشی از نقص ایمنی، تشخیص سرطان، بیماری‌های عفونی و اعصاب متمرکز نموده است. شرکت AstraZeneca در بیش از 100 کشور دنیا فعالیت می‌نماید. Zeneca Group با تجزیه فعالیت‌های داروسازی شرکت Imperial Chemical Industries در سال 1993 شکل گرفت.

شرکت AstraZeneca در سال 1999 از طریق ادغام شرکت سوئدی Astra AB و شرکت انگلیسی Zeneca Group شکل گرفت. شرکت AstraZeneca در فهرست اولیه و اصلی بازار بورس و اوراق بهادار لندن جای دارد و یکی از اعضای اصلی شاخص 100 تایی بورس اوراق بهادار نشریه فایننشال تایمز (FTSE 100) است. این شرکت دارای فهرست ثانویه‌ای در بازار بورس اوراق بهادار نیویورک (فهرست ثانویه هنگامی است که سهام شرکت در بازارهای بورس خارج از آن کشور درج شده باشند) و گروه نزدک OMX (NASDAQ OMX) است. جدول زیر نکات متمایز مالی شرکت AstraZeneca را به شما نشان می‌دهد. (جدول 37.1)

جدول 37.1 نکات متمایز مالی شرکت AstraZeneca‌ – مقادیر به میلیون دلار می‌باشند.

شرکت Astra AB

شرکت Astra AB در سال 1913 تأسیس شد و مقر آن در کشور سوئد قرار داشت. این شرکت یک گروه داروسازی بین‌المللی بود که تمرکز خود را بر تحقیقات، توسعه، تولید و بازاریابی محصولات دارویی در چهار رده‌بندی تولیدی داروهای دستگاه گوارش، قلب و عروق، تنفسی و مسکن‌ها قرار داده بود. شرکت Astra همچنین محدوده‌های دیگری از تولیدات دارویی شامل محصولات ضد بیماری‌های عفونی را نیز به بازار عرضه کرده است.

شرکت Zeneca Group Plc

شرکت Zeneca در سال 1993 با تجزیه سه بخش تجاری Imperial Chemical Industries شکل گرفت. این سه بخش عبارت بودند از بخش‌های دارویی، کشاورزی شیمیایی و بخش مواد شیمیایی ویژه. شرکت Imperial Chemical Industries در سال 1926 تأسیس شد. شرکت Zeneca به شرکت علوم زیستی بین‌المللی تبدیل شد که به امر تولید و بازاریابی دارو، مواد شیمیایی مخصوص کشاورزی و مواد شیمیایی ویژه می‌پرداخت. شرکت Zeneca در سال 1994، 50 درصد از شرکت Salick HealthCare که مرکز مراقبت از بیماران سرطانی در ایالات متحده بود را تملیک نمود.

به دنبال این تملیک شرکت Zeneca در حوزه‌های تشخیص بیماری سرطان یعنی تولید داروهای اساسی‌ای چون Casodex، Nolvadex و Zoladex مهره‌ای قدرتمند شد. در سال 1998 شرکت Zeneca بخش داروهای شیمیایی ویژه خود را که شامل تولیدات زیست کش ها (میکروارگانیسم‌های ازبین‌برنده میکروارگانیسم‌های مضر)، رنگ‌های صنعتی، ماژول‌های علوم زیستی و ترکیب‌های شیمیایی فعال‌کننده و یا میانجی می‌شد را به فروش رساند. شرکت Zeneca بعد از شرکت آمریکایی Bristol-Myers Squibb دومین شرکت پیشرو در ساخت داروهای ضد سرطان محسوب می‌شد. این شرکت همچنین دارای کسب‌وکار بسیار بزرگی در صنعت کشاورزی شیمیایی بود.

تغییر ساختار شرکت AstraZeneca

در سال 2006 شرکت AstraZeneca شرکت Cambridge Antibody Technology را در معامله‌ای به ارزش 1.3میلیارد دلار خریداری کرد. این تملیک فعالیت‌های شرکت AstraZeneca را در صنعت داروهای بیولوژیک گسترش داد. شرکت AstraZeneca پیش از تکمیل این تملیک دارای 19 درصد سهام شرکت Cambridge Antibody Technology بود که بزرگ‌ترین شرکت زیست‌فناوری (بیوتکنولوژی) انگلستان محسوب می‌شد.

در سال 2007 شرکت AstraZeneca شرکت MedImmune را در معامله تمام نقدی‌ای به قیمت 15.6 میلیارد دلار تملیک کرد. این تملیک خط تولید محصولات AstraZeneca را تقویت کرد و صنعت داروهای بیولوژیک را به سابقه این شرکت اضافه نمود. در سال 2013 شرکت MedImmune که شعبه‌ای از AstraZeneca‌محسوب می‌شد شرکت زیست‌فناوری خصوصی Spirogen را به مبلغ 440 میلیون دلار تملیک نمود. شرکت Spirogen کار خود را بر روی فناوری ترکیب مزدوج داروهای آنتی‌بادی برای تشخیص سرطان متمرکز نموده بود.

شرکت MedImmune مبلغ 200 میلیون دلار به‌صورت پیش‌پرداخت در مقابل تمامی سهام Spirogen به‌اضافه مازادی بالغ بر 240 میلیون که به نقطه عطف‌های توسعه فاش نشده مرتبط بود پرداخت کرد. هدف این تملیک آن بود که قدرت خط تولید شرکت AstraZeneca را در درمان سرطان تقویت شود. در سال 2013 شرکت AstraZeneca شرکت Pearl Therapeutics را که کار خود را بر توسعه داروهای درمانی تنفس مولکول‌های خرد برای درمان بیماری‌های تنفسی متمرکز کرده بود را تملیک نمود. این تملیک به شرکت AstraZeneca دسترسی به درمان‌های بالقوه جدید برای بیماری انسداد مزمن ریه (COPD) که در آخرین مراحل توسعه بود و فن آوری داروهای استنشاقی و فرمول‌های آنها را که در پلتفرمی برای محصولات ترکیبی آینده ارائه می‌شد را امکان‌پذیر کرد.

در سال 2015 شرکت AstraZeneca تملیک شرکت ZS Pharma را تکمیل کرد. این تملیک سابقه شرکت AstraZeneca در مورد بیماری‌های قلب و عروق و متابولیک (CVMD) به‌اضافه ترکیب اتصال‌دهنده پتاسیم به نام ZS-9 که بهترین درمان بالقوه برای بیماری هایپر کالمی (افزایش سطح خونی یون پتاسیم در بدن) محسوب می‌شد را تقویت نمود. در سال 2015 شرکت AstraZeneca حقوق کسب‌وکار تجاری داروی تنفسی با برند Activas را در ایالات متحده و کانادا تملیک کرد. در طول سال 2014 شرکت MedImmune که شعبه و بازوی تحقیقات و توسعه بیولوژیک شرکت AstraZeneca بود تملیک شرکت Definiens، شرکت خصوصی‌ای که در فناوری تصویربرداری و تحلیل داده‌های پزشکی که به Tissue Phenomics معروف بود بسیار پیشرو محسوب می‌شد را تکمیل نمود. این فناوری تشخیص نشانگرهای زیستی در بافت تومور را توسعه داده بود. در سال 2016 شرکت AstraZeneca هسته تجارت داروهای استنشاقی شرکت دارویی Takeda را تملیک نمود. در سال 2018 شرکت AstraZeneca شرکت جدید داروهای مخصوص خودایمنی را به نام Viela Bio راه‌اندازی کرد.

ادغام شرکت های Zeneca – Astra

در سال 1999 شرکت‌های Zeneca و Astra ادغام شدند تا شرکتی جدید به نام AstraZeneca را شکل دهند. ارزش این معامله 67 میلیارد دلار بود. این ادغام درزمان معامله به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین ادغام‌های اروپایی محسوب شد. این معامله شرکت انگلیسی Zeneca و شرکت سوئدی Astra را با 14 میلیارد دلارفروش به‌عنوان چهارمین شرکت بزرگ دنیا قرارداد. معامله ادغام شرکت AstraZeneca تحت قوانین حسابداری انگلستان به‌عنوان ادغامی برابر در نظر گرفته شد.

پرسی بارنویک، صنعتگر سوئدی که رئیس هیئت مدیره شرکت Investor AB، بزرگ‌ترین سهام‌دار شرکت Astra محسوب می‌شد به عنوان رئیس هیئت مدیره شرکت جدید منتصب شد. مدیر عامل شرکت Zeneca به نام تام مک کلیووپ به عنوان مدیر عامل گروه جدید منصوب گردید. مقر شرکت جدید در لندن قرار گرفت در حالی که بخش تحقیقات و توسعه آن در سوئد قرار گرفته بود. سهامداران شرکت Astra 0.5045مقدار سهم AstraZeneca را در برابر هریک از سهام A و یا B شرکت Astra که در تملیک داشتند دریافت کردند. سهامداران شرکت Zeneca بر اساس شرایط معامله 53.5 درصد ازسهام شرکت جدید را دریافت کردند در حالی که سهامداران شرکت Astra مقدار 46.5 درصد ازسهام شرکت جدید را دریافت نمودند.

مقصود از این ادغام ایجاد شرکت بزرگی بود که بتواند با شرکت‌های پیشرو جهانی مثل Glaxo Wellcome و Merck برابری کند. شرکت Zeneca سازنده داروی فشارخون پیشرفته ای به نام Zestril بود. شرکت Astra نیزمالک پرفروش ترین داروی نیازمند نسخه برای درمان زخم معده به نام Prilosec بود. این دو شرکت در ارتباط با داروهای ضد سرطان و داروهای بیهوشی رهبران بازار شمرده می‌شدند. شرکت Zeneca از بابت داروهای ضد سرطان خود شهرت داشت. شرکت‌های Astra و Zeneca دارای سبد محصولات و همچنین سازماندهی بازاری مکمل بودند. هر دو شرکت همچنین درتولید داروهای بیهوشی و درمان هایی جهت بیماری‌های تنفسی و قلب و عروق نیز فعال بودند.

شرکت با پرتفوی هوشمندانه Zeneca دارای داروهای قدرتمند تشخیص سرطان، بیهوشی و داروهای بیماری‌های قلب و عروق و ناراحتی های تنفسی نیز بود. تقریبا 30 درصد از فروش کل این شرکت از داروهای تشخیص سرطان، 44 درصد از داروهای قلب و عروق و 16 درصد نیز از فروش محصولات مرتبط با سیستم عصبی مرکزی بدست می آمد. در حدود 7 درصد دیگر از فروش نیز از فروش داروهای ضد بیماری‌های عفونی کسب می‌شد. داروهای پیشرو شرکت Zeneca شامل داروی ضد روان پریشی Seroquel، داروهای ضد سرطان Nolvadex‌ و Zoladex، مهارکننده آنزیم تبدیل‌کننده آنژیوتانسین (به گروهی از داروها گفته‌می‌شود که با مهار تولید یا عملکرد آنژیوتانسین در درمان فشار خون بالا کاربرد دارند) به نام Zestril و داروی بیهوشی Accolate بودند.

شرکت Astra پیش از این معامله سبد محصولات خود را با ادغام بخش‌های Astra Merck و Astra USA یکپارچه کرده بود. شرکت Astra به این معامله سبد محصولی سود آور در زمینه قلب و عروق را به همراه داروهای ضد آسم، داروهای ضد زخم معده و محصولات مخصوص بیهوشی را عرضه کرد. این ادغام صرفه جویی هایی در هزینه به میزان 1.1 میلیارد دلار را برای شرکت کسب کرد. در طول سه سال بعد از ادغام تقریبا 6000 شغل در سراسر دنیا از این شرکت حذف شدند. شرکت Astra پیش از ادغام از سرمایه گذاری مشترکی که با شرکت Merck داشت بیرون آمد و شرکت AstraZeneca 740 میلیون دلار به‌عنوان بخشی از توافق بر سر این موضوع به شرکت Merck پرداخت کرد. این معامله همچنین پرداخت 950 میلیون دلار را برای پرداختی آتی جهت خرید باقی سهام شرکت Merck در تولیدات دارویی پیش بینی کرد.

شرکت Astra بر مقاومت بزرگ‌ترین سهام‌دار خود، شرکت Wallenberg Family که 12 درصد از کل سهام آن شرکت را مالک بود غلبه کرد.

شرکت AstraZeneca سرمایه بازاری بالغ بر 67 میلیارد دلار بر اساس قیمت نهایی روز اعلام معامله دارا بود. مجموع فروش پروفورما 15.9 میلیارد دلار می‌شد. فروش داروها 67 درصد از کل فروش را در برمی‌گرفت. هزینه 1.9 میلیارد دلاری توسعه و تحقیقات شرکت در میان شرکت‌های دارویی رتبه سوم را به خود اختصاص داده بود.

ترکیب این دو شرکت ازآن‌جهت پرمعنا به نظر می‌رسید که مجوزهای دارویی هر دو شرکت در سال 2001 ملغی می‌شدند. مقررات حمایتی مجوزهای ایالات متحده برای داروهای پرفروش هر دو شرکت در سال 2001 منقضی می‌شد. انتظار می‌رفت ظهور رقبای ژنریک برای داروی Losec از شرکت Astra و داروی پرچمدار قلب Zestril از شرکت Zeneca فروش هر دو شرکت را در سال 2002 به‌شدت پایین بیاورد.

این شرکت‌های کوچک به فروش بیشتری نیازمند بودند. اضافه بر آن صنعت داروسازی در آن زمان شاهد ادغام‌های بسیار بزرگی نیز بود. در طول دوره ادغام شرکت‌های Astra-Zeneca زنجیره‌ای از ادغام‌ها در صنعت داروسازی اعلام شده بودند. اعلام خبر ادغام شرکت‌های Astra-Zeneca یک هفته پس از اعلام خبر ادغام شرکت Hoechst–Rhone-Poulenc با شرکت Aventis صورت گرفت. دو روز بعد از ادغام شرکت‌های Astra-Zeneca، خبر ادغام شرکت‌های Sanofi و Synthelabo به عموم اعلام شد. این موج از فرایندهای ادغام اساساً توسط هزینه‌های بسیار زیاد تحقیقات و توسعه موجود در صنعت داروسازی هدایت می‌شد.

معامله AstraZeneca در آن زمان بزرگ‌ترین ادغام شرکت‌های دارویی در اروپا محسوب می‌شد که ارزش آن از ادغام 28 میلیارد دلاری شرکت‌های Ciba–Geigy و Sandoz برای شکل‌دادن شرکت Novartis در سال 1996 نیز فراتر رفت. این ادغام با حذف زیرساخت‌های دوگانه و از طریق مدیریت بهینه دارایی‌ها بهره‌برداری مؤثر از صرفه به مقیاس، کارایی عملکرد شرکت‌ها را بالا برد. انتظار می‌رفت در سال سوم پس از تکمیل ادغام میزان 1.1 میلیارد دلار صرفه‌جویی در هزینه‌های پیش از مالیات سالیانه کسب شود.

ادغام شرکت‌های Astra و Zeneca پایگاه قدرتمندی برای گسترش تحقیقات و توسعه و حضور جغرافیایی در اختیار دو شرکت قرارداد. شرکت جدید AstraZeneca تمرکز خود را بر پنج حوزه درمانی شامل بیماری‌های گوارشی، بیماری‌های قلب و عروق، بیماری‌های تنفسی، تشخیص درمان سرطان و داروهای بیهوشی قرار داده بود. ازآنجاکه محدوده‌های تمرکز درمانی هر دو شرکت افزایش پیدا کرده بود، این ادغام برای دانشمندان و پزشکان به یک اندازه جذاب به نظر می‌رسید. ادغام 50000 کارمند را بکار گرفت و آن ها را در زمینه استعدادهای علمی و آزمایشگاهی متمرکز نمود.

اکنون شرکت AstraZeneca قادر بود شراکت‌های متعددی چون شراکت با شرکت Incyte Pharmaceuticals در پالوآلتوی کالیفرنیا در مورد منابع ژنوم و هدف‌های شیمیایی را معرفی نماید. شرکت ادغام شده توانست خودکفایی را در زمینه تولید داروهای بیماری‌های گوارشی، تشخیص سرطان، بیماری‌های تنفسی، سیستم عصبی، مسکن‌ها و داروهای ضد عفونت به دست آورد. این شرکت بخش تحقیقاتی بیماری‌های عفونی و تشخیص سرطانی را در بوستون تأسیس کرد و هم‌زمان کار خود را روی تحقیقات سیستم عصبی مرکزی در ویلمینگتون ایالات دلور متمرکز کرده بود. این ادغام، شرکت ترکیب شده را یاری داد تا حضور در بازارهای ایالات متحده را به دست آورد.

واکنش بازار سهام به واقعه ادغام

بازار سهام نسبت به اعلام خبر ادغام واکنش بسیار خوبی نشان داد. سهام شرکت Zeneca در بازار بورس و اوراق بهادار لندن به‌شدت افزایش پیدا کرد. سهام شرکت Astra در روز اعلام خبر ادغام از افزایش بیشتر 22 درصدی برخوردار شد. این ادغام در تاریخ 9 دسامبر سال 1998 اعلام شد و در تاریخ 6 آوریل 1999 تکمیل گردید.

تحلیل موجود برای یک سال انجام شده و شامل دوره اعلام خبر ادغام تا دوره پس از ادغام (12 ژانویه 1998 تا 12 ژانویه 1999) است. (نمودار 37.1) بازده تجمعی برای کل دوره تحلیل شده 10.20 درصد است. در روز پیش از اعلام خبر ادغام، ارزش سهام شرکت Zeneca به میزان 4.33 درصد افزایش پیدا کرد و در روز اعلام خبر ارزش سهام به میزان 6.82 درصد بالا رفت.

نمودار 37.1 میزان بازده ناشی از اعلام خبر ادغام درزمان ادغام شرکت AstraZeneca